บุโรพุทโธ (Burobudur) : มหาเจดีย์พระพุทธศาสนาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก

บุโรพุทโธ (Burobudur) : มหาเจดีย์พระพุทธศาสนาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก

กกกกกกกกวิหารบุโรพุทโธ  เป็นสิ่งก่อสร้างที่สุดมหัศจรรย์จากหินภูเขาไฟ นอกเหนือจากสังเวชนียสถานทั้ง 4 แห่งในอินเดียที่เปรียบเสมือนตัวแทนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว “บุโรพุทโธ” หรือ บาราบูดูร์ (BARABUDUR) วิหารที่ตั้งอยู่บนเนินสูงของเกาะชวาภาคกลาง ในเขตเมืองยอร์คยาการ์ตา ศูนย์กลางแห่งวัฒนธรรมชวา ในประเทศอินโดนีเซีย ถือเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์อีกแห่งที่พุทธศาสนิกควรได้มีโอกาศเดินทางไปเยือนแม้สักครั้งหนึ่งไม่เพียงแต่การเป็นมหาสถูปเจดีย์ที่มีความงดงามตามแบบศิลปะฮินดู-ชวา หรือศิลปะชวาภาคกลางที่ผสมผสานงานศิลปะระหว่างอินเดียและอินโดนีเซียได้อย่างกลมกลืนที่สุดแห่งหนึ่ง  แต่ยังเป็นศาสนสถานของศาสนาพุทธนิกายมหายาน และเป็นศาสนสถานของศาสนาพุทธที่ใหญ่ที่สุดในโลกอีกด้วย

ภาพจาก : https://i0.wp.com/townsofusa.com/travels/borobudur-0222.jpg

กกกกกกกกบุโรพุทโธคงความยิ่งใหญ่ยึดเหนี่ยวจิตใจผู้คน ผ่านกาลผ่านสมัยจวบจนเข้าต้นพุทธศตวรรษที่ 18 ซึ่งใกล้สิ้นยุคของศรีวิชัย ซึ่งในเวลานั้นชาวโปรตุเกสได้เริ่มเข้ามายึดครองหมู่เกาะต่างๆ และอิทธิพลของศาสนาอิสลามได้เข้ามาแทนที่ บุโรพุทโธได้ถูกลืมเลือนไปและถูกทิ้งร้างท่ามกลางป่าเขาเป็นเวลานับร้อยๆ ปี จนกระทั่งพุทธศตวรรษที่ 24 เซอร์โทมัส แสตนฟอร์ด ราฟเฟิล ชาวดัทซ์ ได้ค้นพบบุโรพุทโธขึ้นอีกครั้งในสภาพที่เต็มไปด้วยซากปรักหักพัง และมีการบูรณปฏิสังขรณ์ครั้งแรก ในระหว่าง พ.ศ.2448-2453

บูโรบูดูร์ หรือ กลุ่มวัดบุโรพุทโธ  (Borobudur Temple Compounds) คือ สถาปัตยกรรมที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของศาสนาพุทธลัทธิมหายาน เป็นสถานที่สำคัญและเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของอินโดนีเซีย  สร้างขึ้นด้วยแรงศรัทธาต่อพระพุทธศาสนาของชนชาวศรีวิชัย ประติมากรรมแต่ละชิ้นได้รับการจัดวางอย่างงดงามลงตัวและมีความหมายอันมีนัยถึงธรรม ธรรมชาติ หรือจักรวาล ตั้งอยู่ในภาคกลางของเกาะชวา บนที่ราบเกฑุ ทางฝั่งขวาใกล้กับแม่น้ำโปรโก ห่างจากยอกยาการ์ตาไปทางตะวันตกเฉียงเหนือราว 40 กิโลเมตร

 ภาพจาก : https://www.flickr.com/photos/isriya/14740789256

                     

บุโรพุทโธ สร้างขึ้นจากหินลาวาหรือหินแอนดีไซต์ (Andesite) ซึ่งเป็นหินภูเขาไฟขนาดใหญ่ มีพื้นที่โดยรวมประมาณ 55,000 ตารางเมตร สร้างเป็นรูปทรงปิรามิดที่มีลานเป็นชั้นลดหลั่นกัน ส่วนฐานเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัสกว้างยาวด้านละประมาณ 118 เมตร แต่ละด้านมีบันไดและซุ้มประตูขึ้นสู่มหาเจดีย์ มีทั้งหมด 10 ชั้น ชั้นที่ 1-6 มีเป็นลานรูปสี่เหลี่ยน ส่วนชั้นที่ 7-10 เป็นลานรูปทรงกลม รอบ ๆ ลานวงกลมมีเจดีย์ทรงระฆังคว่ำ จำนวน 72 องค์ แต่ละองค์บรรจุด้วยพระพุทธรูป ตั้งเรียงรายอยู่ 3 ระดับ โอบล้อมพระเจดีย์องค์ใหญ่ซึ่งตั้งอยู่บนลานวงกลมชั้นสูงสุด

            ภาพจาก : en.wikipedia.org/wiki/Borobudur                               

ลักษณะการก่อนสร้างของบุโรพุทโธ มีความหมายในทางธรรม ดังนี้

> ส่วนฐานของบุโรพุทโธ ประกอบด้วยขั้นบันไดใหญ่ 4 ขั้น กำแพงรอบฐานมีภาพสลักที่แสดงให้เห็นถึงความเป็นมนุษย์ที่ยังข้องอยู่ในความสุข ความปรารถนา ส่วนนี้จึงเปรียบเสมือนยู่ในขั้นกามภูมิ

ส่วนที่สอง ผนังระเบียงสลักภาพเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติและชาดกต่างๆ เปรียบเสมือนขั้นตอนที่มนุษย์เริ่มหลุดพ้นจากกิเลศทางโลกได้บางส่วน ถือเป็นขั้นรูปภูมิ

ส่วนที่สาม คือส่วนของฐานกลมที่มีเจดีย์ทรงระฆังคว่ำ จำนวน 72 องค์ แต่ละองค์บรรจุด้วยพระพุทธรูปอยู่ภายใน ตั้งเรียงรายโอบล้อมพระเจดีย์องค์ใหญ่อยู่ 3 ระดับ จำนวนเจดีย์ 72 องค์นั้น ในทางธรรมแล้วหมายถึง รูป 18  เจตสิก 52  จิต 1  นิพพาน 1 และฐานพระเจดีย์ที่เป็นรูปบัวผลิบานบ่งบอกถึงการรู้ตื่นและเบิกบาน ส่วนพระเจดีย์องค์ใหญ่ที่ภายในไม่ได้บรรจุสิ่งใดไว้ สื่อให้เห็นถึงความว่าง อันถึงที่สุดของนิพพาน ส่วนนี้เปรียบเสมือนขั้นตอนที่มนุษย์ไม่ผูกพันกับทางโลกอีกต่อไป ถือเป็นขั้นอรูปภูมิ

ภาพจาก : http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?ID=3623533

การขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก

โบโรบูดูร์ ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกด้านวัฒนธรรม ภายใต้ชื่อ "กลุ่มวัดบรมพุทโธ" เมื่อปี พ.ศ. 2534 ในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 15 เมืองคาร์เทจ ประเทศตูนิเซีย โดยมีคุณสมบัติตรงตามข้อกำหนดและหลักเกณฑ์ในการพิจารณามรดก

โลกด้านวัฒนธรรมจำนวน 3 ข้อ คือ
 (i) เป็นตัวแทนในการแสดงผลงานชิ้นเอกที่จัดทำขึ้นด้วยการสร้างสรรค์อันชาญฉลาดของมนุษย์
 (ii) เป็นสิ่งที่มีอิทธิพลยิ่ง ผลักดันให้เกิดการพัฒนาสืบต่อมาในด้านการออกแบบทางสถาปัตยกรรม อนุสรณ์สถาน ประติมากรรม สวน และภูมิทัศน์ ตลอดจนการพัฒนาศิลปกรรมที่เกี่ยวข้อง หรือการพัฒนาการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ซึ่งได้เกิดขึ้นในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง หรือบนพื้นที่ใดๆ ของโลกซึ่งทรงไว้ซึ่งวัฒนธรรม
 (vi) มีความคิดหรือความเชื่อที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับเหตุการณ์ หรือมีความโดดเด่นยิ่งในประวัติศาสตร์

ภาพจาก :  https://www.thairath.co.th/media/mSQWlZdCq5b6ZLkt4p0vMgFvuPfmTjqX.jpg

 กกกกกกกวัดบุโรพุทโธถือเป็นสิ่งที่มหัศจรรย์ที่สุด ถูกสร้างขึ้นก่อนปราสาทนครวัดของกัมพูชาประมาณ 300 ปี ตั้งบนเนินเขาที่กว้างใหญ่ในประเทศอินโดนีเซีย  โดยจำลองจากสถานที่ศักดิ์สิทธิ์แห่งแม่น้ำคงคาและแม่น้ำยมนาไหลมาบรรจบกัน ซึ่งเป็นต้นกำเนินแห่งศาสนาพุทธวัดบุโรพุทโธ จึงถือเป็นสถานที่สำคัญแห่งหนึ่งของศาสนาพุทธลัทธิมหายานที่มีความเก่าแก่ และมีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของโลกและยังเป็นศูนย์รวมใจของชาวพุทธมาอย่างช้านานและในปัจจุบันเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของประเทศอินโดนีเซียและมีนักท่องเที่ยวจากทั่วโลกเดินทางมาเยี่ยมชมหลายแสนคนต่อปี

อ้างอิง

KERO uAsean. (2558) .กลุ่มวัดบรมพุทโธ หรือ มหาสถูปบุโรพุทโธ [ระบบออนไลน์]   . จาก http://www.uasean.com/kerobow01/277  สืบค้นเมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2560

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2555). โบโรบูดูร์ [ระบบออนไลน์] . จาก

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%  สืบค้นเมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2560

สถาบันพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย.(2558).  มรดกโลกในอินโดนีเซีย 1 : กลุ่มวัดบรมพุทโธ [ระบบออนไลน์]. จาก http://aseannotes.blogspot.com/2014/07/1_13.html  สืบค้นเมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2560